GROET EN.......

FIJNE KERSTDAGEN EN EEN VOORSPOEDIG  2014

                 
                                             

WIE HET KLEINE NIET EERT..................

 In de vorige blog had ik al geschreven welk plezier je kunt beleven aan dood hout in je tuin. Vrijdag j.l. was een vrij zonnige dag dus maar eens in de tuin wat bezig. Het winterklaar maken is iets wat ik zeker niet doe maar op sommige plekken lag wel heel erg veel blad en dat kan last geven van schimmel en rot op de vaste planten. Ook mijn grasveldje, gazon mag het niet heten, zat geheel verstopt onder een dikke laag blad en zag er na het weghalen van het blad wat bleekjes uit. Gelukkig is er nog geen vorst op komst en kan het rustig weer wennen aan het licht en weer groen worden. Takjes en stukken stam en dode plantenstengels onderwerp ik altijd aan een onderzoek, zit er iets op? Vaak is dat het geval maar je moet er wel oog voor hebben. Zo vond ik op een stuk stam welke ik gebruik om een pot met Hosta's of zomerbloeiers op te zetten, hele kleine blauwgrijze zwammetjes. Gedrongen mollisia ( Mollisia cinerea ) zijn het en op een dode stengel van de braam groeien wat kleine dingetjes, ook al weer zwammetjes. Na enig speurwerk kom achter de naam, het is het Takbekertje ( Velutarina rufoolivacea ). Volgens de literatuur een erg zeldzaam dingetje en in ieder geval dit jaar nog niet gevonden in het noorden van ons land.

 
 Op een wat dikkere tak vind ik kleine gele, wat gespikkelde dingetjes het blijkt het ook niet alledaagse Gele kussenzwammetje ( Hypocrea aureoviridis ) te zijn. Dat aureoviridis zegt iets over de gele kleur en de wat groenige puntjes daarin. Deze puntjes zijn de sporendragers die als ze rijp zijn de sporen de lucht in schieten. Door al dat moois, wat natuurlijk op de foto moest, is niet al het blad opgeruimd, maar goed er zijn nog meer dagen aan de lucht. Zodra het een wat drogere dag is maar weer aan de slag. Wie weet wat ik dan zoal weer tegen kom.
                                                                                     

NOG EEN WAAIERTJE

Naast het waaiertje van de vorige blog bestaat er nog een ander waaiertje. Deze draagt de naam, Plooivlieswaaiertje ( Plicatura crispa ). Het groeit bij mij op  een stapel verschillende soorten loofboomhout dat al enkele jaren ligt te wachten om te worden opgestookt. Het is ook weer een plaatjeszwam. Ze groeien dakpansgewijs, okerbruin van kleur aan de randen lichter tot vrijwel wit. De onderkant vertoont witachtige lamellen die meer op plooien lijken doordat ze een beetje vreemd aderachtig met elkaar zijn vergroeid. Net als het waaiertje zeer algemeen voorkomend. Als je net als ik wat stapeltjes hout niet in de fik steekt maar hier en daar in de tuin een plaatsje geeft heb je een goede kans dat ze aan komen waaie(re)n. Ook ander zwammen zullen zich na verloop van tijd zeker laten zien, leuk om eens te proberen. O, ja alle twee waaiertjes schijnen eetbaar te zijn, lekker? Ik heb het nog niet geprobeerd ze zijn een beetje taai lijkt mij, maar wie het eens proberen wil die mag.

WAAIERTJES

Lheebroekerzand, een onderdeel van het grote natuurgebied Dwingelderveld. Het is zondagmorgen, een groep natuurliefhebbers allen lid van de KNNV beginnen aan een wandeling door dit mooie gebied. De gang zit er niet echt in, wel het enthousiasme bij het zien van vele paddenstoelen, mossen, gallen en vogels. Hoewel die laatsten zich niet in groten getalen laten zien of horen. Beter is het gesteld met de paddo's. Ondanks de laatste nachtvorst is er veel te zien. Aan het eind van de middag zijn er maar liefst 60 soorten op naam gebracht, voorwaar een aardige score zo vlak voor de kerst.
Een van de vele fraaie zwammen was wel het Waaiertje ( Schizophyllum commune ). Het is een plaatjeszwam die net doet alsof het een elfenbankje is. Hij groeit net als het elfenbankje graag op dode op de grond liggende takken, maar soms ook op bewerkt hout. Ooit trof ik ze aan op oude spoorbielzen bij iemand in de tuin.
Aan de bovenkant is het voorzien van grijswit dons met een paars-purperen tint. De onderkant heeft dus duidelijke plaatjes welke in de lengte gespleten en iets omgekruld zijn. Als er in de kerstvakantie geen sneeuw ligt, maak dan maar eens een lekkere boswandeling en let vooral op de dode takken want deze waaiertjes zijn net als de elfenbankjes het hele jaar te vinden.

OP EEN KONIJNENKEUTEL

 

 Vandaag was ik ter voorbereiding van een excursie voor de KNNV (Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging) in het natuurgebiedje Terhorster zand, even ten zuiden van Beilen.
's Ochtends was het erg mistig dus even gewacht tot die was opgetrokken. Het was er erg rustig, een enkel echtpaar met hond, netjes aan de lijn. Dat zie je ook wel eens anders! Over het fietspad, het Koninginnepad geheten, een eenzame fietser. De grote grazers heb ik niet gezien, waren mogelijk ingezet in een ander natuurgebied in het Dwingelderveld. Het Terhorsterzand is sinds kort door een ecoduct hiermee verbonden, nou ja bijna, het moet nog wat worden ingericht. Ondanks een nachtvorstje kom ik nog heel wat paddenstoelen tegen waarvan geregeld een foto wordt genomen. Het viel mij op dat er overal kleine toefjes glinster dingetjes tussen het mos of het gras lagen. Het waren geen spinnenwebjes, hoewel die er ook genoeg te zien waren. Maar even op de knieen om te zien wat het dan wel was. Konijnenkeutels! Op de wat oudere keutels groeiden hele kleine schimmelplantjes. Super dunne stengeltjes, met aan de top een sporendragertje nog kleiner dan een speldenknop. Overal had de mist aan de tere stengeltjes kleine water druppeltjes gehangen. Er was vrijwel geen wind die ze er af kon schudden en de gesluierde zon kon ze niet doen opdrogen. Languit gelegen heb ik er mijn camera op gericht en deze miniatuur kerstversierinkjes vast gelegd.

DRUP AAN DE NEUS

 Al een week lang kan ik niet zonder een grote rode zakdoek. Hoesten, niezen en snotteren. Het is de herfst op weg naar de winter, koud, natte sneeuw, regen, dan weer een hagelbui, voor je het weet hangt er een drup aan je neus. Gelukkig ben ik niet de enige overal om me heen hoor ik dezelfde geluiden en bij menigeen heb ik ook al zo'n neusdrup waargenomen. Zelfs in mijn tuin zie ik dit soort druppen hangen. Aan de Duitse pijp hangen ze aan elk uitsteekseltje en aan een porseleinzwammetje op een dode beukentak hangt een echte snotdrup. En zo snotteren we samen op weg naar de kerst. 

NOG EVEN.................

Als de nevelzwammen verschijnen in de late herfst, worden de mycologen zenuwachtig. Het eind van het paddenstoel seizoen nadert.

Het eerste nachtvorstje is geweest, de al wekenlang aanwezige nevelzwammen krullen langzaam maar zeker hun hoed omhoog. In sierlijke slingers tonen ze hun fraaie lamellen en geven de sporen mee aan de herfstwind.
Op een beschut plekje heeft een Adonismycena de nachtvorst aanval overleeft, maar voor hoelang nog?

GEVELD

 Hij zag er al niet erg gezond meer uit, veel dood hout in de kroon en zwammen aan de voet. Tussen twee sterke broeders leek hij het nog wel een tijdje vol te kunnen houden. Toen brak er echter een stormweer los en blies hem doormidden.

Er kwamen mannen met kettingzagen. Al wat op de grond lag werd stuk gezaagd en opgeruimd. Het stuk stam wat nog overeind stond werd bij de grond afgezaagd. Op het zaagvlak was duidelijk te zien hoe slecht het met hem gesteld was. Waarschijnlijk waren er komend voorjaar ook geen blaadjes meer aan zijn takken verschenen.

Het enige wat over bleef was en stomp 20 cm. boven de grond uitstekend. Na enige tijd zal er wel een grote freesmachine komen om deze te verpulveren. Gelukkig kwam ik vandaag nog langs om van het lijnenspel en de zachte kleurnuances wat plaatjes te schieten.

DANSEN OP EEN BEEN

Schuchter steekt ze haar pluizig koppetje door de houtsnippers, dan nog door een bedje groen en kan ze beginnen aan haar balletuitvoering. Ze is niet alleen en al gauw vindt ze een partner. Dansen gaan ze, samen de hele dag. Gaandeweg vertoont haar mooi balletrokje echter tekenen van slijtage. Ondanks dat krult het nog verleidelijk hoog op en toont haar ene slank beentje. Aan het eind van de dag is er van haar rokje niet veel meer over dan een vodje zwarte draadjes. Het danseresje is uitgeput en samen met de schamele restjes van haar rokje zakt ze door haar beentje terug op de houtsnippers. Daar steekt reeds een nieuw danseresje haar pluizenbolletje door de snippers op zoek naar een danspartner.

 

LAMELLEN

Voor sommige ramen zie je al heel gauw als het zonnetje naar binnen schijnt dat men de lamellen dicht doet. Stel je voor, te veel licht in de kamer, het bankstel verkleurd en de beelden op het televisiescherm zijn niet meer te zien. Laat de lamellen maar open, laat de zon maar binnen en ga zelf naar buiten en ga lamellen zoeken. Dat klinkt als onzin of gekkenpraat. Dat is echter niet het geval.

Ik heb het over de lamellen van een groep paddenstoelen, de groep van de plaatjeszwammen.

Op een zonnige dag zoals vandaag de 13de van deze maand kun je verschillende vormen en kleuren tegen komen als fotografiegek, maar ook als iemand die gewoon wil kijken, er van genieten. Nu kan het nog, het is nog herfst maar als de winter invalt is het gebeurd met deze lamellenzwammen.

ZONDAGS GEZWAM

Zondag jongstleden kroop ik samen met een groep mycologen door het onderhout in de bossen bij Sellingen. De rondtrekkende regen en hagelbuien lieten zo af en toe hun inhoud los op mijn grote paraplu en mijn metgezellen. Zich door niets en niemand tegenhoudend trok de groep langzaam verder. Het noteren en fotograferen van alle paddenstoelen en ander zwamspul viel niet mee maar stug werd er doorgelopen of gekropen. Druppels op de lens en aan elkaar klevende blaadjes in de notitieboekjes ten spijt. Op een dikke tak groeide een mooie korstzwam die door de regendruppels extra zijn best deed om mooi op de foto te komen. Dakloze huiszwam was zijn naam. Languit liggend tussen klimop en gevallen blad kon de Draadknotszwam worden vastgelegd. De Pijpknotszwam groeide op een dode tak dus kon ik deze meenemen en op een betere plek fotograferen. De grote groep was nergens meer te zien of te horen zodat ik met een ander fotograferend lid op zijn verzoek in een weiland wat koeienmest ging onderzoeken. Dat was de moeite meer dan waard! Op een wat oudere hoop koeienmest ontdekten we minuscule inktzwammetjes. Amper een centimeter hoog met een prachtig, teer schermpje op het ranke steeltje. Dat was voor mij de mooiste hekkensluiter van deze mycologische dag.  



Dakloze huiszwam



Draadknotszwam

EN MAAR DOOR ZWAMMEN.....

Zolang de vorst zich inhoudt zijn er nog steeds paddenstoelen te zien en vooral te fotograferen. In een gazon met meer mos dan gras vond ik een aantal die er uitzagen als dansers in zwaaiende gewaden, soms als eenling, soms als paar.

. Het soort is mij onbekend, maar doet er nu niet toe. Zie maar wat je er van vindt

HERFSTKIEKEN

Stormen, regen en dalende dagtemperaturen dat zal de herfst wel zijn. Dat is voor iedereen wel duidelijk, de dikke jas moet weer aan de das weer om en op de fiets het regenpak aan. De herfst kent gelukkig ook zonnige kanten, mooie zonsondergangen en weinig wind. Vandaag was zo'n mooie dag...........ja in het noorden, maar in het midden van het land heeft het gespookt hoor ik op het nieuws. Nederland, zo klein en toch met enorme verschillen. Ik was op pad met mijn camera en heb een er lustig op los geschoten. In de tuin heeft het geluks klavertje prachtig verkleurde blaadjes op een sierappeltje zit een hooiwagen. Drinkt hij van de regendruppels van de afgelopen nacht of zuigt hij appelsap op? Ik weet het niet en kan het ook niet goed zien. Via de begraafplaats loop ik naar het bos om te zien hoe het er met de paddenstoelen staat. Onderweg kom ik een zwaar gedoornde struik tegen met oranje gele vruchten welke lijken op mandarijntjes. Het is de Poncirus trifoliata en inderdaad een familie lid van het mandarijntje, de sinaasappel en citroen. Afkomstig uit Japan wordt hij, zij het mondjesmaat in ons land gekweekt. Als jonge plant is hij wat gevoelig voor strenge vorst volgens de literatuur, iets wat ik niet heb gemerkt. Hij groeit en bloeit goed en de bloemen ruiken lekker, echte oranjebloesem. In het bos ligt veel troep van de voorbijrazende storm van maandag 28 oktober. Op een door een vroegere storm gevelde boom ontdek ik kleine oranje schijfjes met zwarte wimperhaartjes. Het lijkt alsof ze zich mooi hebben gemaakt met wimperzwart. Het is het gewone wimperzwammetje met de zondagse naam Scutellinia scutellaria. Natuurlijk kom ik nog veel meer zwammen tegen die uiteraard opgeslagen worden op een SD-tje. Zolang er nog geen nachtvorst is langsgekomen kunnen we daar nog van genieten net als van herfstkleurend blad en zelfs van nog bloeiende bloemen en rondvliegende insecten.

KLEIN GEZWAM

Herfstvakantie, mijn kleinzoon logeert bij mij en dan gaan we leuke dingen doen. Het weer is prima, dus trekken we er elke dag op uit. De paden op de lanen in, door bos en door hei. Fototoestel mee en los gaan we. Het aantal kilometers wat we afleggen valt erg tegen, zeker afgezet tegen de tijd die we onderweg zijn. Telkens is er weer iets te fotograferen en in de herfst zijn dat vooral paddenstoelen. Daarnaast prachtige herfstkleuren en fraaie landschappen. Het duurt dan ook niet lang of we liggen languit langs een zandpad of in de hei voor de paddenstoelen. De direct in het oog lopende grote zwammen zijn vlot op de plaat te zetten. Het leuke is echter de onverwachte dingen die je dan plots voor je neus krijgt. Een vliegje dat op zo'n zwam gaat zitten of een tor die op zoek is naar een schapenkeutel om dan plots een kikkertje die door het mos komt aan gesprongen. Terwijl we als echte speurders takjes en blaadjes aan een onderzoek onderwerpen komen we hele kleine paddenstoeltjes tegen. Zo klein zijn ze dat als je niet op je knie-en rondkruipt je ze nooit was tegen gekomen. Ze zijn niet altijd even gemakkelijk te fotograferen maar al doende en met wat gepruts met iso's en diafragma's lukt het toch wel en komen we thuis met goed gevulde SDHC kaartjes. Heel veel soorten paddenstoelen hebben we op deze manier bij elkaar gesprokkeld, waarvan hier een paar zijn afgebeeld.


Blauwe kaaszwam - Oligoporus caesius




Heel klein mycena-tje tussen knopjesmos



Geel hoorntje ( Calocera ) tussen klauwtjesmos

 

WEER OP WEG

Na een lange tijd van afwezigheid weer terug in het bloggers wereldje
Wel met een geheel nieuwe blog, nieuwe laptop, nieuwe camera's en nieuwe foto's.

ON THE ROAD AGAIN